Blog: 

Moet je altijd eerlijk zijn in een relatie?


Geschreven door: Renate Niks
i.s.m.: Psyned Nederland

Moet je altijd eerlijk zijn in een relatie?
Moet je binnen een liefdesrelatie altijd eerlijk tegen elkaar zijn? De meeste mensen stellen van wel. “Eerlijkheid duurt het langst” is dan ook een uitspraak die binnen menig relatie voorbij komt. Maar moet je wel altijd eerlijk zijn, of is het ook goed om soms iets voor jezelf te houden? Voor de dag van de eerlijkheid beantwoordt systeemtherapeut Renate Niks deze vraag en vertelt ze je over het belang van eerlijkheid binnen relaties.
Eerlijkheid wordt door de meeste mensen gezien als een belangrijke waarde en positieve eigenschap. Wanneer je weet dat iemand eerlijk is geeft dat een prettig gevoel. Zeker binnen een liefdesrelatie is het fijn om te merken dat iemand eerlijk is, dat maakt iemand betrouwbaar. Vaak wordt eerlijkheid gezien als gezien als iets vanzelfsprekends, toch is dit lang niet altijd zo. En daarnaast geeft het ons lang niet altijd een prettig gevoel als iemand eerlijk is. Neem bijvoorbeeld onderstaand voorbeeld:
“Schat, wat vind je van de nieuwe bloempotten voor het raam?”, -eigenlijk interesseert het de ander niet zoveel en was het hem of haar niet eens opgevallen. Het verlangen om een prettige sfeer te behouden maakt dat de ander zegt: “Ja heel mooi, lief”. In plaats van een eerlijk antwoord geeft de ander dus een ‘leugentje om bestwil’. Maar als het op die manier werkt, wat zegt dat dan over de relatie?

Openheid: hoeveel deel je met je partner?
Een onderdeel van eerlijkheid is openheid. Mensen verschillen enorm in hoeverre ze open zijn naar anderen. De één vertelt weinig over wat hem of haar bezig houdt, een ander wil juist zoveel mogelijk delen, en weer een ander zit daar tussenin. Er is op dat gebied geen goed of fout, je moet doen waar jij je prettig en veilig bij voelt. Iedereen heeft op dit gebied namelijk zijn of haar eigen voorkeur. Hierdoor komt het wel regelmatig voor dat binnen een liefdesrelatie de behoeftes aan openheid, het delen met elkaar, verschillen. Wanneer deze behoeftes niet aansluiten bij elkaar, kan dit zorgen voor onbegrip, wrijving, verwijdering van elkaar en problemen binnen intimiteit en seksualiteit.
Hoe dan ook zal er altijd een deel van jezelf niet getoond worden aan de ander. In sommige situaties gebeurt dit onbewust, bijvoorbeeld doordat een mechanisme in werking wordt gesteld als bescherming tegen pijn of angst. Echter kan het ook zo zijn dat je bewust een deel van jezelf niet toont aan de ander. Bij eerlijkheid en openheid is het dan ook niet alleen de vraag of iemand dit kan, maar ook of iemand dit wil. Binnen iedere relatievorm heb je het recht om een deel voor jezelf te houden. Het is heel gezond om niet altijd zomaar alles met iedereen te delen. Ook binnen een liefdesrelatie is het gezond om niet alles aan de ander te vertellen en om soms zelfs helemaal niets te zeggen. Ook als je een relatie hebt, heb je het recht om naast je liefdesrelatie iets voor jezelf te doen of te (onder)houden. 

Oprechtheid: kun je altijd oprecht zijn?
Soms raken we verstrikt in onze eigen emoties, waaronder angst en verdriet. Het lukt dan niet altijd om in alles open en eerlijk te zijn. Het is goed om wel te blijven kijken naar welke intenties erachter zitten en hoe je deze intenties op de beste manier kunt bereiken. Soms vertellen we niet, zoals in het voorbeeld met de bloempotten, eerlijk wat we van iets vinden. Dat zou je kunnen zien als niet eerlijk, maar een dergelijke actie kun je ook zien als een gebaar van liefde. Als de ander deze oprechte liefde kan voelen is er nog verbinding.
 
Kwetsbaarheid: laat zien wie je bent binnen een de liefdesrelatie
Op het moment dat je een liefdesrelatie aangaat, is het fijn te weten dat er iemand is waar je dingen mee kunt delen, op wie je kunt bouwen, met wie je samen plannen maakt en met wie je warmte, liefde, intimiteit en seksualiteit kunt delen. Wanneer dit lukt geeft dit zoveel levensenergie die bijdraagt aan je lichamelijke en mentale gezondheid.
Om een diepgaande verbinding met de ander te ervaren is het, naast het hebben van positieve ervaringen, belangrijk om je kwetsbaar op te kunnen stellen. Om te laten zien wie je bent: de positieve en negatieve eigenschappen, hoe je je voelt en wat je beroert. Daarvoor is het nodig de om jezelf te vertrouwen, maar ook dat je de ander kan en durft te vertrouwen.
Wat betekent eerlijkheid voor jou?
Welke betekenis je geeft aan eerlijkheid, verschilt per persoon. Als je ooit bedrogen bent geweest zal eerlijkheid bijvoorbeeld een andere betekenis hebben dan voor iemand die dit niet heeft meegemaakt. Wat voor betekenis je aan gedrag geeft, zoals bijvoorbeeld eerlijkheid, heeft te maken met verschillende factoren. Voorbeelden van deze factoren zijn bijvoorbeeld
·         Wat je hebt meegemaakt in jouw leven.
·         Welke opvoeding je hebt  gehad,.
·         Hoe er in jouw omgeving met bepaald gedrag omgegaan wordt.
·         Hoe jouw karakter is.
De manier waarop iemand kijkt naar de betekenis van eerlijkheid, kleurt iemand zelf in en laat zich daarom niet op een eenduidige manier uitleggen. Dus wanneer zijn we helemaal eerlijk en wanneer spreken we de waarheid?

Iedereen heeft zijn eigen waarheid
Wanneer men spreek van de waarheid, spreekt men erover alsof het een feit is. Een feit dat vaststaand is en dat niet ter discussie gesteld kan worden. Toch wil ik dat graag bij deze doen. Immers heeft iedereen zijn eigen waarheid, vooral wanneer we het over relaties hebben. In relatiegesprekken waar partners het gevoel hebben elkaar niet meer te bereiken en te begrijpen, gebruik ik vaak de volgende uitleg:
Twee partners zitten tegenover elkaar en ik zet een kopje met een oortje in het midden. Vervolgens vraag ik aan hen beide:  “Aan welke kant zit het oortje?”. Beiden geven verschillende antwoorden, en beiden hebben gelijk. Zo is het ook wanneer het gaat over de waarheid spreken. Je kunt beide gelijk hebben, maar het maakt uit vanuit welke perspectief je het bekijkt.
Durf je figuurlijk op de stoel van de ander te gaan zitten, om het perspectief van de ander te zien? Dan kun je een gesprek hebben met elkaar en kunnen jullie weer nader tot elkaar komen. Op het moment dat dat lukt, kan er gewerkt worden aan intimiteit.

De pijn van oneerlijkheid
Op het moment dat iemand veelvuldig of bewust oneerlijk is binnen een liefdesrelatie, doet dit pijn. Pijn die door merg en been gaan. Pijn waarvan je niet weet of je hiervan kunt herstellen. Pijn die je doet laten schudden op je grondvesten. Soms ebt de pijn weg en komt het vervolgens toch weer als een boemerang terug. Het doet zoveel pijn omdat je er voor hebt gekozen om de ander lief te hebben en je daarbij kwetsbaar op te stellen. Je wilde jezelf weggeven als dat nodig was. Het vertrouwen dat je aan de ander gaf breekt af, het vertrouwen dat je in jezelf had is onderuit gegaan. Nu kunnen er voor het ‘oneerlijk zijn’ verschillende verklaringen gezocht worden, wellicht verzacht dat een beetje de pijn. Want voor het ‘oneerlijk zijn’ zijn vaak goede redenen en gaan vaak over angst en pijn. Deze zit veelal diep in iemand geworteld. Denk bijvoorbeeld aan:
·         Heftige gebeurtenis(sen) uit het verleden.
·         Gevoel van onveiligheid ervaren.
·         Laag zelfvertrouwen.
·         Verlatingsangst.
Er zal hard gewerkt moeten worden aan herstel omdat de pijnen en angsten die hiermee gepaard gaan, veelal diepe wonden achter hebben gelaten. Wanneer je durft te gaan voor herstel binnen je liefdesrelatie kunnen er desondanks littekens achter blijven. Met deze littekens kun je leren leven. Deze littekens vertellen een verhaal die gehoord mag worden en er dan mag zijn binnen je relatie.

Hoe belangrijk is eerlijkheid?
In ons achterhoofd houdende dat we niet ten volste open en eerlijk kunnen zijn, vraagt een relatie wel om het beste van elkaar te nemen en te geven. Niet alleen door eerlijk te zijn naar de ander, maar zeker ook naar jezelf. Wat doet jezelf en de ander recht toe?  Hoe laat je zien dat je aan de ander denkt? Hoe laat je zien dat iemand zich kwetsbaar kan opstellen bij jou? Dat doe je vanuit vertrouwen, het gevoel van oprechtheid en door jezelf kwetsbaar op te stellen. Daar is eerlijkheid en openheid een belangrijk onderdeel van.
Wanneer de invulling van eerlijkheid en openheid een terugkerend probleem vormt binnen jullie relatie, is het goed om het hier, eventueel met hulp, met elkaar over te hebben. Het is belangrijk dat je van elkaar kunt horen hoe de ander naar eerlijkheid en openheid kijkt en welke waarde dit voor hem of haar heeft. Dit vraagt zelfkennis, zelfreflectie en oog hebben voor elkaar. Het vraagt moed omdat er stilgestaan wordt bij de pijn, het verdriet en de angst. Het is nodig hier doorheen te gaan om weer te kunnen zien wat liefde is. Liefde voor jezelf en voor de ander.

Lichaams- en relatievertrouwen bij ziekte en/of immobiliteit


Op het moment dat iemand te maken krijgt met (een ingrijpende) ziekte of immobiliteit, kan dit behoorlijke gevolgen hebben voor het gehele systeem, zo ook binnen de partnerrelatie. In dit artikel wil ik stilstaan bij een aantal gevolgen van het 'ziek zijn' maar ook weergeven hoe men er binnen een partnerrelatie mee om kan gaan.
Ziekte of immobiliteit gaat gepaard met lichamelijke beperkingen. Het lichaam functioneert niet zoals voorheen, en zal er als het ware opnieuw kennis moeten worden gemaakt met het lichaam. Dit zal de persoon zelf opnieuw moeten ontdekken, zo ook de partner. Onder de lichamelijke beperkingen wordt ook de mimiek van het gezicht verstaan en eventueel een stem die is veranderd, of de intonatie. Dit kan ervoor zorgen dat het gezicht van degene die ziek is moeilijker te lezen is, maar ook de intonatie van de stem niet meer passend is bij bepaald gedrag, of dat de reacties anders lijken dan voor het ziek zijn.
Daarnaast ondervinden mensen die (ernstig of plotseling) ziek zijn, depressieve gevoelens, en kunnen pijn en zorgen een reden zijn voor slaaptekort. Dit legt enorme druk op de partnerrelatie. Bepaalde ziektes kunnen een grillig en onberekenbaar verloop hebben, wat maakt dat een systeem steeds zal moeten reorganiseren en deze te maken krijgt met steeds terugkerende rouw.

Seksuele problemen

Door de gevolgen van ziekte en/of immobiliteit kunnen er intrapersoonlijke problemen ontstaan, men moet zichzelf terugvinden. Partners zullen elkaar in partnerschap ook moeten zien terug te vinden. De negatieve patronen die in het verleden al zijn ontstaan versterken zich vaak door de ontstane ziekte en/of immobiliteit. Men kan zich door ziekte en/of immobiliteit gaan terugtrekken, wat een negatief effect kan hebben op de intimiteit en seksualiteit omdat men uit verbondenheid raakt. Maar men kan zich juist ook willen gaan bewijzen waardoor er meer drang (bewijsdrang) lijkt te zijn binnen seksualiteit, en gaat men voorbij grenzen van zichzelf en de ander.
Bij sommige ziekten is het gevolg dat iemand minder flexibel is in het denken, deze vraagt in sommige situatie bijvoorbeeld om meer ondersteuning in praktische, dagelijkse handelingen. Waardoor het evenwicht van mantelzorg en partnerrelatie uit balans raakt. Het gevaar is dat men meer gaat (of moet) zorgen waardoor partnerschap (en daarmee intimiteit en seksualiteit) uit het oog verloren wordt. Dat het 'denken' anders verloopt door ziekte, vraagt dit ook om meer empathie, steun, geduld en begrip. Steun die ook van het netwerk nodig is, maar niet altijd verkrijgbaar is, met als gevolg dat dit meer druk uitoefent op het systeem en/of partnerrelatie.
Jaloezie kan tevens een rol gaan spelen omdat het lichaams- en zelfvertrouwen van diegene die ziek is, is aangetast. De jaloezie en daarmee gepaarde angst, kan dan de overhand gaan nemen en tussen partners in gaan staan. Om te copen met pijn, angst en verdriet, loopt men de kans om zich te verliezen in een vorm van verslaving, om op die manier niet meer te hoeven voelen.

Systeemtherapie

Binnen de systeemtherapie (relatie- en gezinstherapie) zijn er verschillende methodieken om te komen tot herstel en/of vergroten van de draagkracht binnen een systeem. Er kan gekeken worden naar de ontstane patronen en kijken waar deze weer omgebogen kunnen worden. Een belangrijk onderwerp is het kunnen aangeven van grenzen, maar zeker ook het aangeven van wensen.
Dit kan worden gedaan door bijvoorbeeld de ziekte te externaliseren: los te koppelen en de ziekte daarmee de schuld kunnen geven (dus niet de persoon) van hetgeen dat niet meer vanzelfsprekend is. Het toevoegen van symboliek, het verhalend vertellen (narratieve therapie) en aanboren van nog steeds aanwezige krachten, kan maken dat het systeem weer een nieuw balans kan vinden binnen de ontstane situatie. Deze krachtige instrumenten kunnen ruimte bieden voor verwerking, maar ook voor herstellen van verbondenheid en daardoor het vergroten van intimiteit en seksualiteit. Immers vindt herstel plaats in verbinding met de ander.

Referenties


Wendy, 30 jaar

Relatie problemen en persoonlijke conflicten

"Renate kan heel goed beeldend maken wat in je eigen hoofd nog een grote warboel is. Zonder dat zij de antwoorden of oplossingen geeft waar je naar op zoek bent vindt je ze toch door de openingen die ze laat en de vragen die ze stelt. Door de gesprekken is onze relatie uit het diepe dal gekomen en zijn wij zoveel meer naar elkaar toe gegroeid en blijven we leren."


Laurens, 48 jaar

Mediation, echtscheiding

"In eerste instantie heeft Renate ons (ex partner en ik) willen helpen zaken rondom de scheiding te regelen. Helaas was daar geen ruimte voor bij mijn ex partner. Vanaf dat moment ondersteunt Renate mij persoonlijk. In de regelmatige gesprekken die ik met haar heb helpt ze mij bepaalde inzichten te geven in de moeilijke materie die de complexe echtscheiding met zich mee brengt. De gesprekken werken verhelderend en zorgen voor de noodzakelijke uitlaatklep. Renate heeft me vaak weer op de been geholpen waardoor ik staande bleef in deze zware periode. En nog steeds ben ik blij met haar ondersteuning."


Jack, 32 jaar

Burnout, relatiecrisis, trauma & opvoedingsvraagstukken

"Door de gesprekken met Renate heb ik mijzelf beter leren kennen. En handvaten gekregen om mee verder te komen zowel op persoonlijk vlak als in de relatie met mijn partner. Renate weet feilloos de vinger op de zere plek te leggen en gemakkelijk hoofd van bijzaken te scheiden. Door haar intuïtie en vakkundigheid weet zij doeltreffend je te helpen."


Vincent, 45 jaar

Relatie/huwelijkstherapie

"Ik leer veel over mezelf, mijn omgang met mijn partner, met anderen in mijn omgeving, mijn angsten en hoe daar beter mee om te kunnen gaan"

inRtact

Tel: 06-10110264, SMS-en of appen is mogelijk

Postadres:



Bezoekadres:
Kieftsbeeklaan 1, 7607 TA Almelo
Antwoordnummer 721
7670 WH VROOMSHOOP

AGB-code inRtact: 90066542
AGB-code systeemspecialist R. Niks: 90107369

Kvk nummer: 73188360
BTW nummer: NL002121022B87

info@inrtact.nl



Impressum    Privacyverklaring    Cookie-instellingen